W Holandii odsłonięto pomnik Generała Maczka
Musiały minąć dziesiątki lat, ale w końcu jest. Po dekadach w Holandii w końcu odsłonięto pomnik wyzwoliciela dużej części kraju – Generała Maczka. Dowódca 1 Dywizji Pancernej spogląda na Zachodnią Skaldę z molo, w wiosce De Griete na przedmieściach Terneuzen.
Gdzie?
Monument z Generałem, na którym Maczek wygląda tak, jakby wychylał się z włazu czołgu, znalazł się w wiosce De Griete. Czemu tam, a nie w Bredzie, mieście, które uratował, nie zgadzając się na bombardowanie i przygotowanie artyleryjskie? Jak mówią twórcy i pomysłodawcy ustawiono go tam, po to, by nikt nie zapomniał, jak ważną rolę odegrał Maczek i jego żołnierze w wyzwoleniu Holandii. Breda bowiem nie jest jedynym światłym punktem na szlaku bojowym dywizji. Polacy odegrali niebanalną rolę również w Bitwie o Skaldę, bitwie, która przez wielu jest nieco zapomniana. Wtedy to, między 16 a 20 września 1944 roku Polacy, zdobywając Zachodnią Skaldę, utorowali Aliantom drogę do Antwerpii.
Odsłonięcie pomnika
W piątkowe popołudnie, dokładnie 78 lat po tym, jak Maczek i jego ludzie wkroczyli do Zeeuws-Vlaanderen, odsłonięto pomnik dowódcy 1 Dywizji Pancernej, na molo pamięci w De Griete. W wydarzeniu tym brała udział między innymi wnuczka Generała, senator Halina Bieda, burmistrz Erik van Merrienboer i komisarz króla Han Polman.
Deputy President Karol Polejowski represented the IPN in De Griete. Following that, he laid flowers at the Driel memorial to Polish paratroopers of General Stanisław Sosabowski's 1st Independent Parachute Brigade, who fought and died in Operation Market Garden. pic.twitter.com/oXxy18sRTD
— Institute of National Remembrance (@ipngovpl_eng) September 17, 2022
Dyrektor
Podczas odsłonięcia pomnika głos zabrała wnuczka dowódcy. Jak wspomniała, gdy była mała, pytała się dziadka czy brał udział w wojnie. Dziadziuś powiedział jej, że tak, że był generałem. To jednak nie spodobało się małej wnuczce. „Kiedy myślałam» generał «, pomyślałam o »dyrektorze«. Następnego dnia w szkole powiedziałam, że mój dziadek nie był żołnierzem, a tylko generałem” wspominała.
Krewna wskazała, iż przez całe życie jej dziadek kochał Królestwo Niderlandów jak drugą Polskę. Holandia była dla niego drugą ojczyzną. Dowódca zapewne zamieszkałby w krainie tulipanów, tak jak wielu jego żołnierzy, ale z racji na potrzebę specjalistycznej opieki zdrowotnej wybrał jednak Wielką Brytanię. „W przeciwnym razie z pewnością przeniósłby się do Holandii” – zapewniła Karolina.
Na pirsie w De Griete na przedmieściach miasta Terneuzen, z udziałem wiceprezesa #IPN dr. hab. Karola Polejowskiego, odbyła się uroczystość odsłonięcia pierwszego na terenie Holandii pomnika gen. Stanisława Maczka, autorstwa polskich artystów Barbary i Marka Moderau. pic.twitter.com/ayKqG4hVrH
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) September 16, 2022
Zapomniana bitwa
1 Polska Dywizja Pancerna odbiła z rąk III Rzeszy obszar między Terneuzen a Hulst. Polskie jednostki przejęły kontrolę nad Zachodnią Skaldą i wojskowym portem zaopatrzenia w Antwerpii. Manewr ten umożliwił późniejsze wyzwolenie Holandii i dużej części Europy. Po ciężkiej bitwie nad kanałem Axel-Hulst Polakom udało się dotrzeć do brzegu w De Griete. Z miejsca zaś gdzie stoi odsłonięty w piątek pomnik, polskie jednostki otworzyły ogień do niemieckich statków transportowych, a następnie kontynuowały podróż do Antwerpii. Bitwa pod Zeeuws-Vlaanderen kosztowała życie 75 polskich żołnierzy.
Źródło: IPN
Źródło: PZC.nl