Mróz, upały, burze czy brak wiatru: KNMI analizuje ekstremalne zjawiska pogodowe, które mogą uderzyć w Holandię

Wyjątkowo silna fala upałów, tropikalna burza zmierzająca w stronę Holandii, a nawet rekordowo niski poziom wody w Renie — w najnowszym raporcie holenderski instytut meteorologiczny KNMI opisuje, jakie ekstremalne zjawiska pogodowe mogą dotknąć kraj i z jakimi skutkami trzeba się liczyć.

Choć opisane sytuacje są skrajne, mieszczą się w granicach tego, co według naukowców jest możliwe. „Chodzi o to, aby pobudzić wyobraźnię i zmusić do lepszego przygotowania się na kryzysy” — wyjaśnia Maarten van Aalst, dyrektor KNMI. Wskazuje, że żadne z tych scenariuszy nie wydarzyły się jeszcze w rzeczywistości, ale są realistycznymi wariantami.

Celem raportu jest zwiększenie gotowości kraju. KNMI chce prowadzić rozmowy z instytucjami, które musiałyby reagować na takie sytuacje — m.in. z wodociągami, służbami bezpieczeństwa czy operatorami sieci energetycznych. Przy pracach nad materiałem pomagały już Gasunie, Rijkswaterstaat i TenneT.

Ekstremalne scenariusze KNMI:

• Skrajna fala upałów

• Tygodnie bez słońca i wiatru (tzw. dunkelflaute – „ciemna cisza”)

• Rozprzestrzenianie się wirusa Zachodniego Nilu

• Rekordowo niski poziom wody w Renie

• Ogromne pożary lasów

• Wielotygodniowa fala mrozów

• Nadzwyczajne ulewy

• Tropikalna burza nadciągająca w stronę Holandii

• Potężny huragan uderzający w Bonaire, Saba lub Sint Eustatius

Aby stworzyć te scenariusze, naukowcy zaczynali od realnych wydarzeń i symulowali ich możliwe, bardziej ekstremalne wersje. Komputery generowały dziesiątki wariantów — wszystkie równie możliwe — z których część okazywała się znacznie groźniejsza niż to, co wydarzyło się naprawdę.

Przykładowo: fala upałów z lipca 2018 roku zakończyła się po kilku dniach dzięki chłodnemu frontowi. Modele pokazały jednak, że zimniejsze powietrze mogło ominąć Holandię — wtedy upały trwałyby pięć dni dłużej i osiągnęłyby bezprecedensową intensywność.

Inny scenariusz dotyczył tropikalnej burzy Kirk z 2024 roku, która w rzeczywistości przeszła nad Hiszpanią i Francją. Modele pokazały, że mogła skręcić na północ i dotrzeć aż do Morza Północnego. W symulacji burza wzmocniła się, przeszła nad Holandią z wiatrem do 180 km/h i mogła spowodować szkody na ponad 2,7 miliarda euro.

Cel: przygotowanie, nie straszenie

KNMI podkreśla, że raport nie ma budzić paniki wśród mieszkańców. „Nie chodzi o przerażanie ludzi” — mówi Van Aalst — „choć niektóre scenariusze mogą robić wrażenie”. Dodaje jednak, że zagrożenia związane z pogodą faktycznie rosną, głównie przez postępujące ocieplenie klimatu.

Jednocześnie Holandia jest już teraz dobrze zabezpieczona przed wieloma rodzajami ryzyka — raport ma jedynie pomóc w dalszym wzmocnieniu systemów ochrony.

Zmiany klimatyczne sprawiają, że wiele ekstremów — jak fale upałów — zdarza się coraz częściej. Z kolei transformacja energetyczna sprawia, że długie okresy bez słońca i wiatru mogą w przyszłości prowadzić do niedoborów energii — coś, co dawniej nie miało większego znaczenia.

źródło: nos.nl