Dożywocie to znaczy ile? Czy skazany może wyjść na wolność?

Niedawno pisaliśmy o sprawie Johna S. Mężczyzna ten został skazany za zabicie z zimną krwią trzech osób. Sąd w jego wypadku nie miał wątpliwości co do kary i co do wyroku. Mężczyzna został skazany na dożywocie. Co to jednak znaczy w Holandii? Czy w kraju z tak łagodnym sądownictwem dożywocie faktycznie oznacza, iż człowiek ten nigdy nie wyjdzie na wolność?

Warunkowe zwolnienie

Na łamach naszej strony często informowaliśmy państwa o systemie karno-penitencjarnym w Królestwie Niderlandów. Jeszcze przed 30 czerwca 2021 roku wyroki wydawane przez wymiar sprawiedliwości bardzo często rozmijały się z rzeczywistością. Doskonałym przykładem był tu przypadek Grzegorza Z. Mężczyzna ten został w Holandii skazany na 12 lat więzienia. W rzeczywistości jednak mógł on już opuścić zakład karny po 2/3 odsiadki. Wtedy to prawo pozwalało na takie warunkowe zwolnienie. Do wyroku wlicza się w Niderlandach również czas spędzony w areszcie. W efekcie dla Z. kara 12 lat odsiadki finalnie zamieniła się w 6 lat za kratami.
Przepisy te zmieniły się wraz z 1 lipca 2021 roku na mniej liberalne. Obecnie można wyjść najwcześniej 2 lata przed zakończeniem wyroku.

Dożywocie

Do takiego wcześniejszego zwolnienia w teorii ma też prawo John S. W praktyce jednak jest to niemożliwe. Dożywocie oznacza pobyt w celi do końca życia. Nie da się zaś powiedzieć kiedy wypadnie ten dzień na dwa lata przed śmiercią. To zaś oznacza, iż zabójca trzech osób faktycznie spędzi w celi czas do kresu swoich dni. W sytuacji kary dożywotniego pozbawienia wolności są tylko dwie możliwości wcześniejszego wyjścia na wolność. Pierwsza z nich to to, iż skazany okazuje się niewinny. W przypadku S. jest to niemożliwe. Wiadomo bowiem, iż to on zabił. Drugą jest ponowna ocena sprawy i ułaskawienie.

Nieludzkie

O co chodzi z tą drugą opcją? W 2013 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, iż kara dożywocia, bez jakiejkolwiek możliwości wyjścia na wolność (nawet czysto hipotetycznej), jest nieludzka. Podobnie trzy lata później zdecydował też Sąd Najwyższy w Holandii. Dlatego też od 2016 roku osoba skazana na dożywocie może złożyć wniosek o ułaskawienie i ponowną ocenę swojej sprawy.

Ułaskawienie

Jak to się odbywa? Po odsiedzeniu 25 lat za kratami prawnicy i behawioryści z Zespołu Doradczego ds. Kar Dożywotnich badają sprawę skazanego i jego zachowanie pod kątem ewentualnego powrotu do społeczeństwa. Eksperci analizują między innymi możliwość ponownego popełnienia przestępstwa oraz interes ofiar, a także całego społeczeństwa.
Jeśli opinie są pozytywne, informacja ta przekazywana jest Ministrowi Ochrony Prawnej, który decyduje o rozpoczęciu prac nad reintegracją społeczną. Decyzja ta nie oznacza wypuszczenia na wolności. Wszystko zależy od postępów i zachowania skazanego w procesie tej reintegracji.

Król

Po trzech latach reintegracji sąd i prokuratura rozpatrują ponownie jego sprawę. Jeśli uważają, iż osadzony może wyjść na wolność, przekazują tę decyzję Ministrowi. Ten zaś idzie z nią do króla. To bowiem monarcha podejmuje ostateczną decyzję, czy skazany może zostać ułaskawiony, czy nie. Jest to bowiem jedna z jego prerogatyw.

Dożywocie

Wedle danych z 2022 roku w Holandii karę dożywotniego pozbawienia wolności odbywają 42 osoby. 17 osób nie zostało jeszcze prawomocnie skazanych (procedury toczą się w sądach apelacyjnych). Prokuratura pierwszej instancji chce zaś takiej kary dla 13 podejrzanych. Wyrok taki grozi między innymi Ridouanowi Taghiemu.

Źródło:  Nu.nl